Nowości AI – Przegląd Tygodnia #16 (12-18 kwietnia 2025)

3 min czytania

W tygodniu od 12 do 18 kwietnia 2025 roku świat AI doświadczył znaczących postępów, od premiery modeli GPT-4.5 Turbo z ulepszoną obsługą obrazów i GPT-4.1 z kontekstem miliona tokenów, po nowe narzędzia akademickie i rozwój regulacji etycznych, co stanowi kluczowe informacje dla środowiska akademickiego, szczególnie uczelni ekonomicznych.

Nowe modele AI 2025

Kwiecień 2025 przyniósł prawdziwą rewolucję w dziedzinie dużych modeli językowych. OpenAI zaprezentował aż cztery nowe modele: GPT-4.5 Turbo z ulepszoną obsługą obrazów i możliwością analizy wielu obrazów jednocześnie oraz serię GPT-4.1 (standardowy, mini i nano), które obsługują kontekst do miliona tokenów, co stanowi przełom w zadaniach wymagających długiego kontekstu.

Na rynku pojawiły się również inne znaczące modele, w tym MoonDream 2.0 – wyspecjalizowany model wizualno-językowy, który mimo mniejszych rozmiarów przewyższa większe modele w analizie wykresów i obrazów, oraz Meta Jamba – otwartoźródłowy model Mixture-of-Experts, który wyróżnia się efektywnością pamięciową i wielojęzycznością, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla instytucji z ograniczonymi zasobami. Warto również odnotować pojawienie się modeli DeepSeek, Qwen, Grok, LlaMA, Claude, Mistral i Gemini, które zajmują czołowe miejsca w rankingach dużych modeli językowych 2025 roku.

Narzędzia AI dla akademików

Ostatni tydzień przyniósł szereg przełomowych narzędzi AI dla środowiska akademickiego. Wśród najważniejszych znalazły się: SciSpace – umożliwiający interakcję z PDF-ami, generowanie cytowań i konwersję artykułów na prezentacje wideo; Elicit – automatyzujący streszczenia artykułów i eksplorację powiązanych badań; Gatsbi – AI współautor publikacji naukowych generujący manuskrypty z cytowaniami i wykresami; Research Rabbit – oferujący personalizowane rekomendacje literatury; oraz ChatPDF – pozwalający zadawać pytania do dowolnego artykułu PDF link-1 link 2.

Dla naukowców i badaczy szczególnie cenne będą narzędzia wspierające analizę danych i przeglądy literaturowe, które znacząco przyspieszają proces badawczy i publikacyjny. Według najnowszych zestawień, narzędzia te stanowią część rosnącego trendu automatyzacji pracy naukowej, umożliwiając akademikom skupienie się na kreatywnych aspektach badań zamiast na czasochłonnych zadaniach administracyjnych link 1 link 2.

AI w edukacji wyższej

FLUX blackforestlabs.ai

Uczelnie wyższe zyskują nowe możliwości dzięki inteligentnym systemom, które rewolucjonizują proces nauczania i administracji. Personalizacja nauczania poprzez dostosowywanie materiałów do indywidualnych potrzeb studentów staje się standardem, czego przykładem jest Knewton, który wdrożył już 15 miliardów rekomendacji na ponad 300 uczelniach link.

Inteligentni tutorzy, jak MATHia od Carnegie Learning, zapewniają spersonalizowane wsparcie w nauce trudnych przedmiotów, podczas gdy systemy automatycznej oceny prac oszczędzają czas wykładowców i zwiększają obiektywność oceniania.

Nowe narzędzia AI do zarządzania danymi studenckimi umożliwiają optymalizację procesów administracyjnych i precyzyjne przewidywanie trendów rekrutacyjnych. UNESCO podkreśla kluczową rolę uczelni wyższych w kształtowaniu polityk AI poprzez edukację specjalistów, prowadzenie badań i współtworzenie standardów etycznych, a także promowanie interdyscyplinarnej współpracy między środowiskiem akademickim, biznesem i instytucjami rządowymi link.

Regulacje i trendy AI

Opóźnienia w implementacji EU AI Act przesunęły termin gotowości regulacji z kwietnia na sierpień 2025 roku, a nawet ta data wydaje się optymistyczna. Równocześnie badania wskazują na niepokojący trend – eksperci technologiczni ostrzegają, że sztuczna inteligencja może negatywnie wpłynąć na 12 ludzkich cech do 2035 roku, co budzi obawy o przyszłość relacji społecznych i emocjonalnych. W odpowiedzi na te wyzwania, firmy i instytucje coraz częściej inwestują w rozwiązania etyczne, w tym przejrzystość algorytmów („glass box AI”), audyty wykrywające stronniczość oraz wdrażanie systemów zapewniających prywatność już na etapie projektowania link.